Tego celu Państwo nie osiągną, dopóki córka i zięć pozostają małżeństwem. W przypadku bowiem odwołania darowizny nieruchomości, gdy dotyczy ono tylko jednego z obdarowanych małżonków, nie przysługuje roszczenie o zwrotne przeniesienie własności w postaci udziału w dotychczasowej wspólności majątkowej małżeńskiej, lecz jedynie roszczenie pieniężne z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia w wysokości połowy wartości przedmiotu darowizny. Tak orzekł m.in. Sąd Najwyższy w postanowieniu z 15 lutego 2012 r., sygn. akt: I CSK 284/11.
Wynika to z treści art. 35 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z którym w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.
Odwołanie darowizny następuje przez oświadczenie złożone obdarowanemu na piśmie. W piśmie tym należy wskazać przyczynę odwołania i wezwać obdarowanego do zwrotnego przeniesienia własności nieruchomości.
Jeśli obdarowany tego nie uczyni, darczyńca może wystąpić na drogę sądową o zobowiązanie go do zwrotu przedmiotu darowizny i orzeczenie sądu zastępuje wówczas oświadczenie woli obdarowanego. Jednak w Państwa przypadku możliwe jest jedynie żądanie od zięcia zapłaty połowy wartości gospodarstwa.
Powstaje przy tym pytanie, czy w opisanej sytuacji zachodzą przesłanki do odwołania darowizny. Zgodnie z art. 898 Kodeksu cywilnego odwołanie darowizny już wykonanej może nastąpić tylko wtedy, jeżeli obdarowany dopuścił się względem darczyńcy rażącej niewdzięczności.
Niewdzięczność obdarowanego polega na takim jego zachowaniu względem darczyńcy, które nie daje się pogodzić z moralnym nakazem poszanowania osoby świadczącej bezpłatnie jakieś dobro. Rażąco niewdzięczne zachowanie obdarowanego (działanie lub zaniechanie skierowane bezpośrednio lub nawet pośrednio przeciwko darczyńcy, które – oceniając rzecz rozsądnie – musi być uznane za wysoce niewłaściwe i krzywdzące darczyńcę) musi dotykać bezpośrednio darczyńcy.
Rażącą niewdzięczność musi cechować znaczne nasilenie złej woli skierowanej na wyrządzenie darczyńcy krzywdy czy szkody majątkowej. Ewentualnie cechy rażącej niewdzięczności mogą mieć także zachowania wysoce nieprzyjazne kierowane do osoby bliskiej darczyńcy z zamiarem oddziaływania bezpośrednio na darczyńcę. A zatem niewdzięczność wobec osoby bliskiej darczyńcy, bez związku z jego osobą, nie uprawnia do skutecznego odwołania darowizny. Oznacza to, że nie można odwołać darowizny tylko dlatego, iż obdarowany dopuścił się przestępstwa na szkodę krewnego darczyńcy. Wyjątek należy uczynić w odniesieniu do takiego zachowania obdarowanego, które, choć zwrócone przeciwko innym osobom, ma na celu również urażenie uczuć darczyńcy. O istnieniu podstaw do odwołania darowizny z powodu rażącej niewdzięczności decydują w każdym przypadku okoliczności rozpoznawanej sprawy.
Alicja Moroz
Fot. envato-elements
