Jaką odmianę wybrać?
To odwiecznie aktualne, ważne i często zadawane pytanie. I zwykle pada odpowiedź, że najlepsza odmiana to nowa odmiana. Plantatorzy poszukują i chętnie testują nowości hodowlane, które pojawiają się na rynku. Poniżej wspomnę o kilku z nich, ale mówiąc o uprawie truskawek pod osłonami na przyspieszony zbiór, należy wymienić dwa standardy odmianowe dominują w tym systemie, czyli odmiany Alba i Flair.
- Alba to jedna z najwcześniejszych odmian, a przez niektórych plantatorów uważana za najwcześniejszą w naszym klimacie. Świetnie sprawdza się w uprawie pod osłonami niskimi z foli perforowanej oraz w tunelach foliowych. Pragnę zauważyć, że prawdziwy potencjał tej odmiany ujawnia się w uprawie tunelowej, gdy zapewnimy jej optymalne do wzrostu i rozwoju warunki. Pod osłonami z folii perforowanej Alba może „wychodzić” różnie, w zależności od sezonu wegetacyjnego i przebiegu warunków pogodowych. Alba ma okazałe, bardzo duże owoce, ich kształt często bywa nieregularny, co jest cechą odmianową i zależy od warunków uprawowych, ale niewątpliwie jest zaletą i urokiem tej odmiany. Smak tych truskawek bywa różny, czasem mówi się, że mało atrakcyjny, ale pragnę zauważyć, że w dużej mierze smak zależy od plantatora i sposobu uprawy. Alba z tunelu smakuje zdecydowanie lepiej niż ta spod folii.
- Flair to obok Alby najwcześniejsza odmiana, czasem nawet wcześniejsza niż Alba. Flair jest bardziej wymagająca pod względem agrotechniki niż odmiana Alba i dlatego częściej poleca się ją do produkcji w tunelach foliowych lub szklarniach na przyspieszony zbiór niż w otwartym polu pod folią perforowaną. Owoce Flair mają bardzo wyrównany kształt, pod koniec zbioru mogą nieco drobnieć, ale tu dużo zależy od plantatora i systemu fertygacji. Truskawki te są uznawane za najsmaczniejsze i to jest ogromna zaleta tej odmiany – konsument, który raz spróbował owoców Flair, chętnie po nie wraca. Odmiana Flair to aktualnie standard, jeśli chodzi o tunelową uprawę truskawek na przyspieszony zbiór. Dzięki powszechności jej uprawy, wiemy coraz więcej o wymogach agrotechnicznych tej odmiany i doskonalimy jej produkcję tunelową.
Nowe odmiany, na wczesne owocowanie
Na rynku pojawiły się nowe odmiany, na dwie z nich chciałem zwrócić szczególną uwagę. Twist pochodzi z holenderskiej linii hodowlanej Fresh Forward. To nowa w sezonie 2022 odmiana truskawek owocujących dość wcześnie. Jej kwiatostany są wyniosłe, co może być problemem przy uprawie z wykorzystaniem niskich osłon. Dlatego z powodzeniem odmiana Twist weszła w tunelową uprawę owoców na przyspieszony zbiór i chyba będzie rekomendowana właśnie do tej formy uprawy. W tunelach rośliny te rosną silnie, tworząc dość pokaźną masę liściową, długo kwitną, owoce są duże, jasne i smaczne. Gdy piszę te słowa, trwa pełnia sezonu zbioru owoców tej odmiany w tunelach foliowych i nie odnotowuje się większych problemów z jej prowadzeniem. Zalecam próbować i testować odmianę Twist w uprawie tunelowej w swoim gospodarstwie, aby móc porównać ją do klasycznych odmian Flair i Alba.
Drugą, mało znaną w naszym kraju odmianą, ale szeroko testowaną na zachodzie Europy jest pochodząca z niemieckiej hodowli Stefan Kraege Zuchtung kreacja Glorielle. Podobnie jak Flair ma być uprawiana na przyspieszony zbiór. W niemieckich testach wśród kilku odmian prowadzonych w tunelu na wczesny zbiór to właśnie Glorielle owocowała dość wcześnie. Jeśli chodzi o termin owocowania odmiana ciekawie zapowiada się również w naszych rodzimych warunkach klimatyczno-glebowych. W tym sezonie owoców na roślinie było bardzo dużo, były one wyrównane i kształtne, o nieco ciemniejszej barwie.
W sezonie 2019 w Landwirtschaftskammer Nordrhein-Westfalen w Niemczech prowadzono badania z czterema odmianami truskawek uprawianymi na przyspieszony zbiór. Poletka doświadczalne zakładano z sadzonek doniczkowanych, na podwyższonych zagonach ściółkowanych czarną folią, a 13 lutego zamknięto tunele i okryto rośliny agrowłókniną. Jako pierwsza zaowocowała odmiana Glorielle (13 maja), potem Flair (16 maja), a 20 maja zbierano pierwsze owoce z Clery i Malling Centenery. Najwyższy plon był z roślin odmiany Glorielle (wykres obok). Na podstawie tych i wielu innych badań przeprowadzonych w niemieckim ośrodku sugeruję, aby odmianę Glorielle sprawdzić w naszych warunkach w uprawie tunelowej.
Jaką sadzonkę wybrać? Zielone, kopane czy frigo?
Na samym początku odrzućmy sadzonki zielone, kopane, z których zakłada się nowe nasadzenia wiosną lub jesienią, ponieważ ich potencjał plonotwórczy jest zbyt mały, aby mówić tu o opłacalności prowadzenia plantacji na przyspieszony zbiór. W pewnym sensie nie będziemy się zajmować również sadzonkami typu tray-plants, ani mini tray-plants, ponieważ jednostkowo w zakupie jest to najdroższy typ sadzonek, idealnie nadający się do sterowanej, w tym przyspieszanej produkcji. Z tego typu sadzonek można by zakładać plantacje w uprawie tunelowej na zagonach lub w wałach na przełomie lutego i marca, zbierając owoce już po upływie 60–80 dni od posadzenia. Ale ze względu na to, że tego typu sadzonki są rzadko wybierane przez plantatorów, skupimy się na sadzonkach typu frigo lub też sadzonkach doniczkowanych (tzw. doniczka czterotygodniowa inaczej nazywana plug-plants).
Sadzonki typu frigo, która kategoria jest odpowiednia?
Wśród sadzonek frigo wyróżniamy różne kategorie oznaczane literami A lub B oraz symbolami + i –. Do założenia plantacji truskawek pod osłonami owocującej w następnym sezonie należy wybrać sadzonki typu frigo A, A+ lub A++. Posadzić je trzeba najpóźniej do 1 lipca, ponieważ po upływie 3–4 tygodni od posadzenia rośliny zakwitają. Wszystkie kwiaty i rozłogi należy sukcesywnie usuwać, aby do 15 sierpnia pozostały na plantacji tylko posadzone rośliny, które mniej więcej od tego momentu będą mogły budować potencjał plonotwórczy na kolejny sezon.
Od procesu inicjacji pąków kwiatowych zależy przyszły plon. Sadzonki typu frigo to sadzonki z rodzaju gołokorzeniowego. To co najważniejsze w przypadku tych sadzonek, to technika sadzenia, która powinna być tak wykonana, aby nie podwijać systemu korzeniowego. Rośliny nie mogą być posadzone ani za głęboko, ani za płytko, a system korzeniowy musi być pionowo umieszczony w glebie. Ważne jest, aby po posadzeniu podlewać rośliny dłuższymi cyklami, ale rzadziej, podawać im fosfor, wapń i magnez.
Czytaj także: Fertygacja truskawki w polu. Wszystko co mówisz wiedzieć!
Sadzonki plug-plants, bez ryzyka podwijania systemu korzeniowego
To sadzonki z bryłą korzeniową, więc innego rodzaju niż frigo, oraz z kilkoma rozwiniętymi liści. Sadzonki doniczkowane są popularne w stosowaniu do zakładania plantacji na przyspieszony zbiór, ponieważ bardzo dobrze się sprawdzają. Powinniśmy je posadzić do gleby nie później niż 15 sierpnia. Sadzonki te są nieco droższe niż sadzonki frigo, ale dzięki temu, że mają bryłę korzeniową, łatwiej i szybciej się je sadzi, bez ryzyka podwijania systemu korzeniowego jak u sadzonek frigo. Takie rośliny budują system korzeniowy i masę liściową w pewnej równowadze, a przynajmniej tak powinno być. Wspomniane zabiegi rozbudowy systemu korzeniowego sadzonek doniczkowanych w pierwszych tygodniach po posadzeniu na pewno korzystnie wpłyną na wzrost i rozwój rośliny. Sadzonki te zazwyczaj nie kwitną po posadzeniu, jedynie produkują rozłogi, które należy systematycznie usuwać. Plantatorzy często zadają pytanie o to, co lepsze – zakładanie plantacji z sadzonek doniczkowanych czy z frigo. Wybór ten pozostawiam każdemu z osobna, aby typ i rodzaj sadzonki dopasował do swojej technologii, systemu uprawy oraz warunków na plantacji, tak aby przy założeniach inwestycyjnych osiągnąć najlepszy plon wysokiej jakości.
