„Projekt DOMINO uważamy za otwarty” – tymi słowami prof. dr hab. Małgorzata Korbin, dyrektor Instytutu Ogrodnictwa oraz dr Michał Rzytki, Dyrektor Departamentu Promocji i Jakości Żywności zainaugurowali międzynarodowy projekt mający na celu długoterminową poprawę zrównoważonego rozwoju ekologicznych sadów owocowych. Jest on współfinansowany w ramach programu ERA-NET Core Organic Cofund.
Główne założenia projektu mają na celu ograniczenie zewnętrznych nakładów w gospodarstwie na nawożenie i ochronę roślin, poprawę wydajności, jakości i odporności roślin na warunki klimatyczne agroekosystemu, poprawę bioróżnorodności oraz zwiększenie opłacalności produkcji.
– Chcemy się zmierzyć z podstawowymi problemami w produkcji ekologicznej – informowała dr Małgorzata Tartanus z Instytutu Ogrodnictwa. – Skupimy się na metodach dostarczania azotu, który będzie łatwiej przyswajalny przez rośliny, na odpowiednim zbilansowaniu w glebie składników odżywczych dla roślin, a także na poprawie struktury gleby i ochronie jej przed degradacją i erozją. Istotne są również rekultywacja gleb zanieczyszczonych szkodliwymi substancjami (pozostałości pestycydów, np. DDT, metale ciężkie), zwalczanie szkodliwych agrofagów (chwastów, szkodników, chorób) i podniesienie opłacalności produkcji ekologicznej.
Wśród proponowanych rozwiązań, jakie będą wdrażane w ramach DOMINO, prelegentka wymieniła wykorzystanie do nawożenia produktów dostępnych lokalnie (bionawozy, czyli produkty uboczne z biogazowni, drożdżowni, itp., pożyteczne mikroorganizmy czy gotowe produkty nawozowe). Mówiła też o zastosowaniu roślin strączkowych w miedzyrzędziach (mikrokoniczyna, koniczyna biała, rutwica wschodnia) i o wprowadzeniu uprawy współrzędnej w rzędach (rośliny jadalne – np. poziomka, rośliny odstraszające, takie jak aksamitka, czy rośliny wielocelowe – przede wszystkim zioła). W projekcie zostanie też przyjęta taka strategia ochrony roślin, która będzie dostosowana do warunków środowiskowych dla parcha jabłoni, mszyc i owocówki jabłkóweczki.
Badania obejmą m.in. wpływ zastosowanych rozwiązań na bioróżnorodność glebową oraz na roślinę uprawną, ocenę zasobności gleby w składniki pokarmowe dla roślin, interakcje między roślinami i mikroorganizmami glebowymi, a także wpływ na szkodliwą i pożyteczną faunę obecną w sadzie.
– Po projekcie spodziewamy się zwiększenia bioróżnorodności w sadzie i w środowisku naturalnym, zmniejszenia stosowania środków ochrony roślin, efektywnego zarządzania nawożeniem, poprawy opłacalności produkcji ekologicznej, a w efekcie lepszej jakości owoców – mówiła dr Tartanus.
– Projekt DOMINO ma zasięg międzynarodowy – informował dr hab. Eligio Malusá, prof. IO, koordynator projektu. – Oprócz Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach, zaangażowane w niego są: stowarzyszenie Föko (zrzeszające ok. 200 sadowników w Niemczech i koordynujące sieć praktyków, naukowców i konsultantów), Biosüdtirol (stowarzyszenie zrzeszające 600 rolników ekologicznych), Beratungsring.org (największe prywatne centrum doradcze w Alto Adige), AIAB (największe stowarzyszenie producentów i konsultantów ekologicznych we Włoszech), Val Venosta Südtirol (firma zapewniająca obsługę marketingową dla producentów ekologicznych ze stowarzyszenia Vi.P) oraz Bioland (największa spółdzielnia marketingowa dla ekologicznej produkcji jabłek w Europie).
A. Okła-Wierzbicka
