Przez lata, z powodu braku możliwości osłabienia siły wzrostu drzew, uprawa czereśni była prowadzona ekstensywnie. Drzewa, które były szczepione na silnie rosnących podkładkach, osiągały olbrzymie rozmiary, więc sadzono je w bardzo dużych rozstawach (7,0 × 6,0 m, a nawet 8,0 × 8,0 m). Na powierzchni 1 ha znajdowało się wówczas 150–250 drzew. W sadach złożonych z bardzo dużych drzew zbiór owoców był trudny, niebezpieczny i niezwykle kosztowny. Nie była możliwa skuteczna ochrona owoców przed nasionnicą trześniówką oraz zabezpieczenie plonu przed ptakami i deszczem. Dopiero wyhodowanie i wprowadzenie do uprawy karłowych podkładek i wstawek skarlających zrewolucjonizowało produkcję czereśni na świecie. Drzewa szczepione na słabo rosnących podkładkach, takich jak Gisela 5 czy Gisela 6 lub na wstawkach skarlających (Northstar, Frutana, PHL A) rosną słabo, wcześnie wchodzą w okres owocowania i dobrze plonują. Zbiór owoców z niewielkich drzew (osiągających maksymalną wysokość 2,5–3 m) jest znacznie łatwiejszy i tańszy.
Towarowa, opłacalna uprawa czereśni stała się więc faktem, gdyż znacząco obniżyły się nakłady na zbiór owoców. W nowoczesnych sadach coraz częściej chroni się owoce przed deszczem, stosując różnorodne zadaszenia, a także przed szkodnikami – poprzez osiatkowanie sadu. Stare, drobnoowocowe odmiany odchodzą w zapomnienie. Rosną bowiem wymagania rynku, a konsumenci poszukują owoców wysokiej jakości, dużych i smacznych. Postęp biologiczny w tej dziedzinie jest ogromny i sprawia, że dziś sadownik ma duże możliwości wyboru atrakcyjnych odmian, zgodnie z indywidualnym zapotrzebowaniem.
W zależności od odmiany czereśnie w polskich sadach mogą dojrzewać już w końcu maja (odmiany najwcześniejsze) lub dopiero pod koniec lipca (odmiany najpóźniejsze). Termin dojrzewania czereśni zwykło się określać w umownych siedmiu – ośmiu tygodniach dojrzewania. Uznaje się, że najwcześniej dojrzewające czereśnie, np. Rivan, można zbierać w pierwszym czereśniowym tygodniu, a najpóźniejsze – w ósmym tygodniu dojrzewania czereśni.
Maciej Kania
Źródło: na podstawie artykułu dr hab. Elżbiety Rozpary, prof. IO (Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach) z nr 5/2018 Sad Nowoczesny
