Dzień Porzeczek i Malin: bogata kolekcja odmian i duża dawka wiedzy

Kolekcja roślin jagodowych w ZDOO w Masłowicach znów gościła plantatorów na Dniu Porzeczek i Malin, zorganizowanych przez naszą redakcję. W tym roku przyjechali najwytrwalsi, mimo wirusowych perturbacji.

ZOBACZ GALERIĘ ZDJĘĆ POD ARTYKUŁEM!

Po tematyce borówkowej sprzed dwóch lat i truskawkowo-kamczackiej rok temu przyszedł czas na maliny i porzeczki. Nie przeszkadzało to jednak w zapoznaniu uczestników z całością kolekcji, bo na masłowickich pola uprawiane są także truskawki, jagoda kamczacka i agrest.

Maliny i porzeczki

W Masłowicach każdy owoc można było nie tylko obejrzeć, ale też porównać smak dziesiątek odmian. Jako że różnią się również wczesnością, różny był stopień ich dojrzałości. W kolekcji jest aktualnie 141 odmian porzeczki czarnej, 42 odmiany czerwonej i 18 – białej.

Zainteresowanie wzbudzała odmiana Vilma – porzeczka czarna tylko z nazwy, ponieważ jej owoce w fazie dojrzałości zbiorczej i konsumpcyjnej są zielone (smak porzeczki czarnej). Największe owoce (wśród czarnych) wydała odmiana Bona.

Z kolei wśród czerwonych, niespotykanie długie grona tworzy odmiana Rolan – typowo deserowa. Duży plon obserwowano u odmiany Chenonceau. Owoce różowe wydaje odmiana Hosszufurtu.

Żółtoowocowa Jantar

– Szkoda, że wykład trwał tak krótko. Tylu ciekawych informacji można by słuchać nawet kilka godzin – mówiła jedna z uczestniczek spotkania do dr Agnieszki Orzeł z firmy Niwa Hodowla Roślin Jagodowych.

Prelegentka wymieniła odmiany malin i jeżyn wyhodowane w Instytucie Ogrodnictwa w Skierniewicach. Są to maliny: Polana‚ Polka‚ Pokusa, Poemat, Polonez, Poranna Rosa, Radziejowa, Sokolica, Przehyba, Litacz, Polonez, Poemat, 07212 (w ocenie).

Natomiast w przypadku jeżyn wymieniła: Polar, Ruczaj, Gaj, Brzezina, Gracja i Zagajnik.

Dr Orzeł podkreślała rolę dr. Jana Danka, który stworzył pierwszy w Polsce prywatny program hodowli roślin jagodowych.

Dziełem hodowli Niwa są m.in. odmiany malin – Delniwa (owoce czerwone), Jantar (owoce żółte) i czarnoowocowy Heban (nr 139501). Pani Orzeł porównała odmianę Jantar z Poranną Rosą, które wypadło na korzyść Jantar w zakresie wyższej wartości brix (11,7 : 8,9). Pod względem zawartości antocyjanów na głowę pozostałe bije nowy klon R1616810. Cytując 10 światowych trendów w konsumpcji owoców jagodowych na drugim miejscu, tuż za zdrowiem, dr Orzeł wymieniła kolor owoców.

W Niwie powstały też nowe odmiany truskawki – Ambrozja (wpisana do KR w 2013 r.) oraz Niwa Amarant (wpis z 2018 r.).

Malina czarna

Od kwietnia 2017 r. w firmie Niwa realizowany jest projekt „Uzyskanie nowych odmian maliny czarnej w procesie hodowli twórczej oraz opracowanie technologii dla ukierunkowanej produkcji owoców”. Nowością projektu jest uzyskanie maliny czarnej owocującej na tegorocznych pędach, co przyczyni się do znacznego uproszczenia produkcji i obniżenia kosztów, podobnie jak to miało miejsce w przypadku maliny czerwonej. W USA wyhodowano już odmianę maliny czarnej Niwot, która owocuje na tegorocznych pędach, ale ma znaczenie jedynie amatorskie. Odmiana została sprowadzona z USA z pozwoleniem do wykorzystania w hodowli. Prace mają być zakończone w grudniu 2023 r.

Owoce maliny czarnej wykazują aktywność przeciwnowotworową (Katedra i Zakład Farmakognozji GUMed), blokując proces inicjacji zmian nowotworowych, jak również ograniczając rozwój nowotworu, częściowo przez stymulowanie programowanej śmierci komórek nowotworowych.

Ten rodzaj aktywności owoców czarnej maliny został potwierdzony wobec ludzkiego nowotworu okrężnicy, raka prostaty, raka jelita grubego. Działanie przeciwwirusowe maliny czarnej wykazuje zawarty w jej nasionach jeden z polifenoli, kwas galusowy.

Dr Orzeł podjęła też temat praktycznych aspektów wykorzystania odmian, przytaczając marketingowe przykłady z różnych krajów.

– W Kalifornii żółte maliny stanowią produkt delikatesowy, dlatego ich cena jest nawet do 70 proc. wyższa w porównaniu z malinami czerwonymi – mówiła dr Orzeł, prezentując opakowania z dyskontu Driscoll’s w Watsonville. Dużym zainteresowaniem konsumentów cieszą się także miksy wszystkich kolorów owoców malin i opakowania – trójpaki z maliną czerwoną, żółtą i czarną.

Dokąd zmierza światowa hodowla malin?

Otóż w 19 krajach jest prowadzonych ponad 30 programów hodowli gatunków z rodzaju Rubus. Uwaga skupia się oczywiście na uzyskaniu wysokiej plenności i jakości owoców, przydatności do transportu na większe odległości (owoce deserowe), możliwości zbioru kombajnowego (odmiany przemysłowe) i odporności na wirusa krzaczastej karłowatości maliny (RBDV) oraz na choroby korzeni, zwłaszcza Phytophtora fragariae var. rubi. W przypadku odmian do uprawy tunelowej prowadzone są też prace nad możliwością wydłużenia zbiorów.

Nawożenie dolistne

Uczestnicy mogli także zapoznać się z programem nawożenia dolistnego roślin sadowniczych. Dr Michał Szklarz z firmy ADOB wyjaśniał, dlaczego warto stosować chelaty i czemu są one łatwiej przyswajane przez rośliny niż mikroelementy w innych formach.

- Chelaty są najlepiej przyswajalną formą przez rośliny niż mikroskładniki w innych formach, dlatego doskonale nadają się do nawożenia dolistnego – mówił dr Michał Szklarz.

Zaznaczył, że ADOB posiada patent na IDHA, który jest jedynym biodegradowalnym związkiem chelatującym. W porfolio firmy są chelaty IDHA takie jak żelazo, mangan, cynk oraz miedź.

- W ofercie mamy nawóz Ca IDHA, który jest unikalnym nawozem wapniowym. Zapewnienia jędrność komórek owoców, wzmacnia strukturę ścian komórkowych i ogranicza pękanie owoców, a przede wszystkim szybko likwiduje objawy niedoboru wapnia - wyjaśniał dr Michał Szklarz.

Zwrócił uwagę, że firma posiada nawozy oznaczone symbole 2.0.

- Ten symbol oznacza, że nawóz ma polepszone właściwości cieczy roboczej i nie trzeba dodawać do niego adiuwantów – zaznaczył.

Wśród nawozów oznaczonych tym symbolem dr Szklarz wymienił m.in. ADOB 2.0 Mo, który pomaga utrzymać prawidłowy stan odżywienia roślin molibdenem na glebach kwaśnych i zwiększa odporność roślin na czynniki stresowe i patogeny.

Poza tym firma posiada także serię ProFit. Są to nawozy NPK z dodatkiem schelatowanych mikroelementów.

- W ofercie mamy trzy nawozy ProFit: zrównoważony, fosforowy i potasowy. Mamy też gotowe programy nawożenia upraw jagodowych. Proszę pamiętać, że nawozy ADOB sprawdzają się także w fertygacji – zauważył dr Szklarz.

Kubota na plantację

Małe zwinne ciągniki marki Kubota przyciągnęły uwagę uczestników spotkania. Modele o mocy do 50 koni zaprezentowane przez POLSAD w Masłowicach świetnie nadają się do prac w sadach i na plantacjach.

- Uważam, że ciągniki Kubota powinny znaleźć się we wszystkich gospodarstwach sadowniczych. Są to ciągniki mało awaryjne i ekonomiczne. Są przyjazne operatorowi - wyjaśnił Paweł Skorupa z firmy POLSAD.

#GaszynChallange w Masłowicach

Do Masłowic, na Dzień Porzeczek i Malin przybył także wyjątkowy gość – Marcin Topór, strażak i twórca słynnej już akcji GaszynChallange. Oczywiście od razu zaprosił wszystkich uczestników do pompowania. Nie odmówił nikt, bo przecież ten wspaniały projekt ma na celu zbiórkę pieniędzy na leczenie chorych dzieci. Okazuje się, że akcja przybrała niespodziewane rozmiary - pompowali polski kontyngent w Kosowie, Iraku a nawet na Antarktydzie! Udało się zebrać ponad 5 mln zł. Zdaniem Marcina Topora kwota ta w rzeczywistości jest dużo większa, ponieważ część osób wpłaca pieniądze bezpośrednio na "skarbonki" małych pacjentów.

Superjagodowiec 2020 wybrany!

Wybraliśmy także Superjagodowca roku. Katarzyna Wójcik, Redaktor Naczelna WiOM-u, wysoko zawiesiła poprzeczkę, bo pytania wcale nie były proste. Najwięcej poprawnych odpowiedzi udzielił pan Marek Litka, więc to jemu przypadł ten zaszczytny tytuł.

Do zobaczenia za rok!

Uczestnicy spotkania otrzymali olbrzymią dawkę wiedzy. Przez kilka godzin wręcz zasypywali specjalistów pytaniami. Najczęściej przewijał się temat właściwego doboru odmian i sposobów uprawy. Nie zabrakło także dyskusji o chorobach , które w tym roku mają na plantacjach wyjątkowo dobre warunki do rozwoju. I to jest chyba najlepsza rekomendacja do uczestnictwa w kolejnych Dniach Malin i Porzeczek w Masłowicach. Już teraz gorąco Was zapraszamy! A pełną relację z ostatniego spotkania znajdziecie w sierpniowym wydaniu miesięcznika WiOM Warzywa i Owoce Miękkie oraz w filmowych relacjach dostępnych niebawem na łamach portalu.

Katarzyna Wójcik, Kamila Szałaj