Odmiany wczesne w grupie malin letnich (‘Willamette’, ‘Przehyba’, ‘Sokolica’) aktualnie znajdują się w fazie BBCH 11-12, czyli rozwinięty pierwszy-drugi liść właściwy na pędach dwuletnich i tegorocznych.
Odmiany średnio późne (‘Glen Ample’) są w fazie BBCH 10 – wyodrębnianie się pierwszych liści właściwych na pędach dwuletnich i tegorocznych.
Natomiast odmiany powtarzające w gruncie otwartym (‘Enrosadira’, ‘Mapena’) znajdują się w fazie BBCH 10-11 – wyodrębnianie się pierwszych liści na pędach dwuletnich, pierwszy liść właściwy na pędach tegorocznych.
Z kolei odmiany powtarzające w tunelu (‘Enrosadira’, ‘Mapena’, ‘Poemat’) – BBCH 13-14 – mają rozwinięty trzeci-czwarty liść właściwy na pędach dwuletnich i tegorocznych.
Odmiany średnio późne (‘Glen Ample’) są w fazie BBCH 10 – wyodrębnianie się pierwszych liści właściwych na pędach dwuletnich i tegorocznych.
Natomiast odmiany powtarzające w gruncie otwartym (‘Enrosadira’, ‘Mapena’) znajdują się w fazie BBCH 10-11 – wyodrębnianie się pierwszych liści na pędach dwuletnich, pierwszy liść właściwy na pędach tegorocznych.
Z kolei odmiany powtarzające w tunelu (‘Enrosadira’, ‘Mapena’, ‘Poemat’) – BBCH 13-14 – mają rozwinięty trzeci-czwarty liść właściwy na pędach dwuletnich i tegorocznych.
Fot. 1. ‘Przehyba’ – rozwinięty pierwszy liść właściwy, BBCH 11, 19.04.2021 r.
Fot.2.‘Sokolica’ – rozwinięty drugi liść właściwy, BBCH 12, 19.04.2021 r.
Fot. 3.‘Willamette’ - rozwinięty pierwszy-drugi liść właściwy, BBCH 11-12, 19.04.2021 r.
Fot. 4. ‘Glen Ample’ - wyodrębnianie się pierwszych liści właściwych, BBCH 10, 19.04.2021
Fot. 5. ‘Enrosadira’ w gruncie otwartym – wyodrębnianie się pierwszych liści właściwych,
BBCH- 10, 19.04.2021 r.
Fot. 6. ‘Mapena’ w gruncie otwartym – rozwinięty pierwszy liść właściwy na pędach tegorocznych, BBCH 11, 19.04.2021 r.
Fot. 7. ‘Enrosadira’ w tunelu – rozwinięty trzeci-czwarty liść właściwy, BBCH 13-14, 20.04.2021 r.
Fot. 8. ‘Enrosadira’ w tunelu – rozwinięty trzeci-czwarty liść właściwy, BBCH 13-14, 20.04.2021r.
Fot. 9. Zamieranie pędów, ‘Sokolica’, 19.04.2021 r.
Kondycja roślin po zimie
W uprawie tunelowej obserwuje się uszkodzenia mrozowe pędów dwuletnich odmian powtarzających owocowanie pozostawionych na zbiór letni. Wielkość uszkodzeń zależy od odmiany i stopnia spoczynku roślin z chwilą nadejścia zimy. Największe straty występują na odmianach ‘Polonez’ – blisko 100 proc., ‘Primalba’ - 30-50 proc. pąków. Mniejsze uszkodzenia występują z kolei na pędach dwuletnich odmian: ‘Enrosadira’,‘Poemat’, ‘Mapena’. Uszkodzenia mrozowe występują również w gruncie otwartym. W dużym stopniu ucierpiała zwłaszcza odmiana ‘Octavia’.
Szkodniki
Aktualnie należy zwrócić uwagę na takie szkodniki jak: pryszczarek malinowiec, galasówka maliniak, przeziernik malinowiec, przędziorek chmielowiec w uprawach tunelowych.
W tunelowych uprawach malin należy dokonać lustracji pod kątem obecności przędziorka chmielowca. Do zwalczania szkodnika przystępuje się, kiedy liczba szkodników osiągnie progi zagrożenia. Walka z przędziorkiem będzie skuteczna pod warunkiem, że rozpoczniemy ją przy małej presji szkodnika. Lustracje powinno się prowadzić od wczesnej wiosny do końca lata włącznie, regularnie co dwa tygodnie. Liczebność form ruchomych przędziorków określa się w 4 próbach, każda po 50 liści. Każdy liść powinien pochodzić z innej rośliny. Liście powinny być zebrane z różnych miejsc na plantacji.
Zabieg jest konieczny, jeżeli liczba szkodników osiągnie progi zagrożenia:
- na odmianach owocujących w czerwcu–lipcu na pędach drugorocznych: przed kwitnieniem – 1-2 sztuk form ruchomych na 1 listek liścia złożonego, po pełni kwitnieniu – 2 i więcej sztuk form ruchomych na 1 listek liścia złożonego, po zbiorze owoców – 2-3 i więcej sztuk form ruchomych na 1 listek liścia złożonego
- na odmianach maliny owocującej na pędach jednorocznych: przez cały okres wegetacji – 1 osobnik ruchomy na 1 listek liścia złożonego.
Należy wyciąć i spalić wszystkie pędy z galasowatymi naroślami oraz te z widocznymi oznakami żerowania gąsienic przeziernika malinowca. Larwy pryszczarka malinowca i przeziernika malinowca żerują wewnątrz pędów maliny. Ślina larw pryszczarka zawiera substancje powodujące rozrastanie się tkanki roślinnej, tworząc narośla zwane galasami. Najczęściej są one obecne w dolnej części pędów. Gąsienice przeziernika malinowca drążą chodniki w dolnej części pędów oraz w karpie korzeniowej. Na uszkodzonych pędach powstają nabrzmiałe, guzowate narośla. Wewnątrz nich widoczna jest gąsienica oraz wyjedzony rdzeń, wypełniony trocinami oraz odchodami gąsienic. Na tym etapie rozwoju roślin w programie brak zarejestrowanych środków do ochrony maliny przed tymi szkodnikami.
Fot. 10. Samica przędziorka chmielowca
Zwalczanie przędziorków
Najskuteczniejsze jest zwalczanie przędziorków w fazie przed kwitnieniem, kiedy dominują osobniki dorosłe wychodzące z miejsc zimowania.
W okresie przed kwitnieniem do zwalczania przędziorków na plantacjach malin zarejestrowane są następujące akarycydy zawierające: abamektynę, milbemektynę, fenpiroksymat. W obecnej fazie rozwojowej można zastosować Envidor 240 SC (0,4 l/ha) lub Fitter zawierający kwasy tłuszczowe C14-C20 w stężeniu 1% (środek stosować niezwłocznie po pojawieniu się pierwszych objawów żerowania szkodnika).
Należy podkreślić, że bardzo dużą rolę w ograniczaniu przędziorków odgrywa fauna pożyteczna, w tym drapieżne roztocze z rodziny dobroczynkowatych (Phytoseiidae) oraz drapieżne pluskwiaki
z rodziny dziubałkowatych (Anthocoridae) i tasznikowatych (Miridae). Introdukcję drapieżców warto prowadzić zwłaszcza w obiektach tunelowych.
Choroby
W tym momencie warto zwrócić uwagę na plantacjach odmian letnich na kondycję pędów
i występowanie zamierania pędów maliny. Pędy z objawami zamierania pędów maliny oraz pędy przemarznięte należy wyciąć i usunąć z plantacji. W momencie kiedy pędy osiągną długość ok. 20 cm można wykonać zabieg.
W momencie rozpoczęcia fazy BBCH 10 (wyodrębnianie się pierwszych liści na pędach dwuletnich) przeciwko zamieraniu pędów maliny na plantacjach odmian „letnich” można wykonać zabieg preparatem Zato 50WG w dawce 0,2 kg/ha Luna Experience 400 SC w dawce 0,6 L/ha. W przypadku stosowania Luna Experience zabieg powinien być wykonany przy temp. min. 12 st.C. Czas pobierania substancji aktywnej przy tej temp. wynosi ok. 6 godzin (dotyczy triazolu). W sytuacji gdy temp. wynosi ok 16 st. C, czas wchłaniania skraca się do ok. 2 godzin.
tekst i fot. Radosław Suchorzewski