Dzięki znacznemu eksportowi owoców świeżych i mrożonych, Polska może poszczycić się drugim miejscem na liście największych producentów truskawek w Unii Europejskiej. W skali globalnej nasza produkcja również wcale nie ginie wśród gigantów. Wręcz przeciwnie, jak podaje KOWR, w roku 2019 Polska zajmowała dziewiąte miejsce wśród głównych producentów truskawek na świecie.
Polskie truskawki na europejskim tle
W zakresie upraw truskawek w Europie Polska ustępuje tylko Hiszpanii. Jak podaje KOWR, w ubiegłym roku wyprodukowaliśmy 170 tysięcy ton tych owoców. Dzięki temu udział naszego kraju w ogólnej produkcji truskawek w UE wyniósł 16%. Także tereny Unii są obszarem, który importuje najwięcej truskawek mrożonych z Polski. W roku 2020 92% wolumenu eksportu tych owoców pozostało w UE. Najwięcej trafiło do Niemiec – 31,5 tys. ton (36%), Niderlandów – 13 tys. ton (15%) oraz Francji – 7,8 tys. ton (9%).
Eksport truskawek świeżych odbywa się na mniejszą skalę. Pomiędzy 2014 a 2020 rokiem wyeksportowano z Polski od 6 do 19 tys. ton świeżych owoców. W ubiegłym roku największym rynkiem zbytu okazała się Białoruś – ponad 10 tys. ton, czyli 72% wolumenu eksportu, trafiło do tego kraju. Na terenie Unii Europejskiej najwięcej owoców trafiło do Niderlandów – 0,7 tys. ton (5%) i Niemiec – 0,6 tys. ton (4%).
Łącznie ze zbioru z roku 2020 9% stanowił eksport truskawek świeżych, a 51% eksport truskawek mrożonych.
Cena spada, uprawa kosztuje
Jak podaje KOWR, opierając się na danych Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW, ceny skupu truskawek pod koniec czerwca były nieco niższe niż rok temu. Średnio wynosiły 4,60 zł/kg, podczas gdy w czerwcu 2020 tę samą ilość można było sprzedać za 5 zł. Ta tendencja spadkowa z pewnością nie cieszy producentów, tym bardziej, że Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego kalkuluje, iż koszt produkcji 1 kilograma truskawek wzrósł z 2,60-3,22 zł w roku 2020 do 3,16-3,71 zł w 2021. Ubiegłoroczne plony na podstawie danych z GUS oszacowane zostały przez KOWR na poziomie 3,4 t/ha. Ponieważ sezon wciąż trwa, nie można jeszcze wskazać rozmiaru plonów z bieżącego roku.
Regionalizacja uprawy
Truskawki, obok porzeczek i malin, są najpopularniejszym gatunkiem owoców jagodowych uprawianych obecnie w Polsce. Producenci wybierają różne odmiany, od bardzo wczesnych po bardzo późne – jak podaje KOWR, największym zainteresowaniem cieszą się „Alba”, „Polka”, „Perła” czy „Malwina”. Jednak powierzchnie upraw rozkładają się w kraju nierównomiernie. Największe znajdują się w województwie mazowieckim – w 2019 roku było tam 19,4 tys. hektarów – oraz w województwie lubelskim – 8 tys. hektarów w tym samym roku. Obszar plantacji truskawek w pozostałych województwach nie przekracza 10% ogólnokrajowej powierzchni upraw. Według danych KOWR to lubelskie uprawy, choć mniejsze, są bardziej wydajne. Pomiędzy 2014 a 2019 rokiem zbiory z tego obszaru stanowiły 28% ogólnych zbiorów truskawek w Polsce.
Zuzanna Ćwiklińska, oprac. na podstawie danych KOWR, fot. K. Wójcik
