Zdrowy materiał nasadzeniowy
Producenci ekologiczni powinni pamiętać, że w przypadku drzew wiśni niezwykle ważne jest posadzenie zdrowego, wolnego od wirusów, materiału szkółkarskiego. Zawirusowane drzewka nigdy nie będą dobrze plonowały, choćby była to najlepsza odmiana. Inne istotne czynniki to dobre nawożenie a w czasie posuchy – nawadnianie. Oczywiście posadzonych drzew wiśni nie można pozostawić w sadzie ekologicznym samych sobie, bez żadnej ochrony. O możliwościach ekologicznej ochrony wiśni przed chorobami i szkodnikami napiszemy na łamach Sadu Nowoczesnego, w kolejnym artykule.
Pandy 103
To klon odmiany Pandy (Kerezer), wyselekcjonowany przed kilkudziesięciu laty w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa, jako najlepiej plonujący Kerezer (Pandy) spośród wszystkich występujących na terenie Polski. Drzewo szczepione na czereśni ptasiej lub na antypce rośnie bardzo silnie i ma pokrój zbliżony do czereśni. W okres owocowania wchodzi późno, ale wraz z upływem czasu plonuje obficie i corocznie. W niektóre lata plony w przeliczeniu na 1 ha bywały wyższe niż w sadzie złożonym z drzew Łutówki. Owoce Pandy 103 dojrzewają 10– 14 dni przed Łutówką, ale można je dużo dłużej pozostawić na drzewie. Są duże, smaczne, o średniej masie 6–7 g, jędrne. Skórka jasno czerwona, błyszcząca. Po oderwaniu owocu od szypułki sok nie wycieka. Wiśnie tej odmiany są wyśmienite jako deserowe, a także przydatne do przetwarzania. Podobnie jak owoce innych odmian z rodziny Kerezera, zachowują bardzo wysokie parametry jakościowe po zamrożeniu.
Morina
Odmiana wyhodowana w Instytucie w Dresden-Pillnitz, przez krzyżowanie wiśni Kerezer × Rheinhardts Ostheimer. Wiśnię tę poleca się wybierać do sadów ekologicznych z przeznaczeniem owoców dla przetwórstwa, w miejsce Łutówki. Owoce Moriny dojrzewają 10 dni przed Łutówką, a drzewo, choć mniej plenne od Łutówki, cechuje się bardzo dobrą zdrowotnością. Rośnie średnio silnie, podobnie jak Łutówka, ale tworzy zwartą koronę o pół wzniesionych konarach; nie ogałaca się. Owoc jest średniej wielkości, okrągły, nieco mniejszy niż owoc Łutówki. Skórka ciemnoczerwona (ciemniejsza niż Łutówki), pokryta licznymi, małymi przetchlinkami. Miąższ jest również ciemnoczerwony, średnio jędrny, kwaśny, średnio soczysty. Zawartość cukrów średnio wysoka; sok czerwony; pestka średniej wielkości, szerokoeliptyczna; szypułka średnio długa, cienka. Morina jest odmianą częściowo samopłodną. Drzewo kwitnie średnio wcześnie. Wymaga dobrego stanowiska i dobrej gleby, w przeciwnym razie owoce mogą drobnieć. Zaletą tej wiśni jest wysoka odporność na drobną plamistość liści drzew pestkowych, a także na inne choroby, dzięki czemu jej drzewa w sadzie ekologicznym długo pozostają zdrowe. Z powodu wysokiej zawartości kwasów w owocach oraz bardzo ciemnej barwy soku jest wysoce przydatna dla przemysłu przetwórczego, np. na soki, nalewki itp.
Achat
Jest krzyżówką wiśni Kerezerx B7, 2, 40 (Fanal × Kelleris 16). Drzewo jest tolerancyjne na patogena wywołującego brunatną zgniliznę drzew pestkowych (moniliozę). W warunkach Polski nie były dotychczas także porażane przez sprawcę drobnej plamistości drzew pestkowych. Jest to odmiana wczesna. Drzewo kwitnie 6 dni przed Łutówką, a owoce dojrzewają 15 dni wcześniej niż Łutówka. Zdaniem hodowcy są one duże, o masie około 8 g, i smaczne, ciemnoczerwone. W Polsce owoców odmiany Achat jeszcze nie zbieraliśmy.
Jade
Odmiana otrzymana przez krzyżowanie wiśni Kerezer x Röhrigs Weichsel. Drzewo kwitnie późno (1 dzień przed Łutówką). Jest mało podatne na moniliozę, a w warunkach Polski – także na drobną plamistość drzew pestkowych. Dojrzewanie owoców przypada 8 dni wcześniej niż Łutówki. Owoce o średniej masie 6,6 g, są ciem- noczerwone i bardzo smaczne.
Turmalin (syn. Coralin)
Krzyżówka wiśni Kelleris 16 × P10, 17,5 (Kerezer × Łutówka). Drzewo rośnie średnio silnie. Kwitnie późno, razem z Łutówką. Według hodowcy jest mało podatne na choroby grzybowe, drobną plamistość drzew pestkowych i na brunatną zgniliznę drzew pestkowych, jednak w warunkach Sadu Ekologicznego w Nowym Dworze drobna plamistość wystąpiła na tej odmianie w dość dużym nasileniu. Dojrzewanie owoców przypada 5 dni przed Lutówką. Wiśnie te są średniej wielkości (5,6 g), spłaszczone na wierzchołkach, ciemnoczerwone. Miąższ intensywnie czerwony, dość jędrny, słodki, średnio soczysty; smaczny. Pestka mała, okrągła. Szypułka średnio długa, średnie grubości.
Czudo wiśnia
Jeśli producent chce swoje owoce przeznaczać do sprzedaży deserowej to może również wybrać do swojego sadu wielkoowocową odmianę wyhodowaną na Ukrainie przez Lilianę Taranienko o nazwie Czudo wiśnia. Nie jest to odmiana zbyt plenna, ale jej jakość (zwłaszcza wielkość owoców) jest imponująca, a zdrowotność drzew także jest dobra.
Dr hab. Elżbieta Rozpara, profesor IO
Mgr inż. Agnieszka Głowacka
Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach
