Kto powinien ubezpieczyć uprawy?
W 2024 r. podobnie, jak w latach poprzednich, rolnik, który korzysta z dopłat bezpośrednich, ma obowiązek ubezpieczyć co najmniej połowę upraw od minimum jednego ryzyka obowiązkowego. Brak ubezpieczenia wiąże się z karą w wysokości 2 euro za każdy hektar, który nie został objęty ubezpieczeniem. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy co najmniej dwa towarzystwa ubezpieczeniowe, które podpisały z Ministerstwem Rolnictwa umowę w sprawie dopłat, udzieliły pisemnej odmowy ubezpieczenia.
Każdy, komu zależy na szerszej ochronie zbiorów lub kto zajmuje się uprawami, które nie podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu, może zdecydować się na ubezpieczenie dobrowolne.
Przed czym chroni ubezpieczenie upraw?
Otrzymywanie dopłat bezpośrednich związane jest z obowiązkiem ubezpieczenia minimum połowy upraw od jednego z następujących ryzyk:
- gradu;
- przymrozków wiosennych;
- ujemnych skutków przezimowania;
- powodzi;
- suszy.
Warto pamiętać, że ustawa z 7 lipca 2005 r. o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich określa terminy, do kiedy ubezpieczenie upraw obowiązuje np. w przypadku wiosennych przymrozków rozumianych jako szkody spowodowane ujemnymi temperaturami od 15 kwietnia do 30 czerwca.
Zakres ubezpieczenia można rozszerzyć tak, aby obejmowało także szkody powstałe w wyniku innych zdarzeń. Ubezpieczenie dobrowolne może chronić dodatkowo przed skutkami:
- deszczu nawalnego;
- huraganu;
- uderzenia pioruna;
- osunięcia się ziemi,
- lawiny.
Zakres polisy powinien być dobrany do indywidualnych potrzeb ubezpieczającego, jednak im szerszy zakres ochrony, tym mniejsze ryzyko ewentualnych strat. Ubezpieczenie upraw obejmuje plon główny.
Oprócz obowiązkowego ubezpieczenia upraw, warto też pamiętać o innych obligatoryjnych ubezpieczeniach związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego – OC rolnika czy ubezpieczeniu maszyn rolniczych, szczególnie ciągników i przyczep, które muszą posiadać całoroczne OC.
Dopłaty do ubezpieczenia w 2024 roku
Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie wysokości dopłat do składek z tytułu ubezpieczenia upraw rolnych i zwierząt gospodarskich w 2024 r., rolnicy mogą uzyskać dofinansowanie do składek za ubezpieczenie:
- zbóż;
- kukurydzy;
- rzepaku;
- rzepiku;
- chmielu;
- tytoniu;
- warzyw gruntowych;
- drzew i krzewów owocowych;
- truskawek;
- ziemniaków;
- buraków cukrowych;
- roślin strączkowych.
Wysokość dopłat sięga do 65% składki. Mogą z nich skorzystać rolnicy będący osobami fizycznymi, ale nie tylko. Dotacje obejmują również spółki z o.o. oraz inne osoby prawne i instytucje.
Aby polisa została objęta dopłatą, składka nie może przekroczyć 9% sumy ubezpieczenia (w przypadku użytków rolnych klasy V i VI próg wynosi odpowiednio 12% i 15%). Musi również zostać zawarta z jednym z towarzystw, które zawarły z Ministerstwem Rolnictwa umowę w sprawie dopłat. Listę towarzystw wraz z innymi informacjami o ubezpieczeniu znajdziesz tutaj: https://cuk.pl/porady/czym-jest-ubezpieczenie-upraw.
Z dofinansowania polisy z budżetu państwa nadal wyłączone są uprawy słonecznika, facelii, lnu, gryki i konopi włóknistych.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze polisy?
Aby ubezpieczenie upraw stanowiło rzeczywistą ochronę wobec niesprzyjających okoliczności, kluczowa poza przedmiotem i zakresem polisy jest suma ubezpieczenia. Zbyt niska nie pozwoli na rekompensatę strat. Przy wyborze zakresu ochrony trzeba uwzględnić wymagania i specyfikę konkretnych upraw oraz lokalizację. Kiedy ubezpieczenie od wszystkich ryzyk pogodowych stanowi zbyt duże obciążenie dla budżetu gospodarstwa, wybór tych najbardziej prawdopodobnych może okazać się decydujący, aby zoptymalizować zakres ochrony w stosunku do ceny polisy. Ponadto warto zwrócić uwagę na:
- terminy, do kiedy ubezpieczenie upraw obowiązuje;
- okresy karencji;
- definicje poszczególnych ryzyk;
- sposób likwidacji szkód;
- od ilu procent ubytku w plonach oraz do ilu procent sumy ubezpieczenia towarzystwo przejmuje odpowiedzialność;
- zdarzenia, których polisa nie obejmuje.
Lista okoliczności, kiedy ubezpieczyciel nie ponosi odpowiedzialności za szkodę, określona jest w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia. Np. gdy straty są efektem działania szkodników lub powstały na skutek niewłaściwie przeprowadzanych zabiegów agrotechnicznych czy zbyt późnych zbiorów, towarzystwo może odmówić likwidacji szkody i wypłaty odszkodowania.
Wybór polisy jak widać zależy od wielu czynników. Pomoc fachowców czy skorzystanie z odpowiednich narzędzi mogą okazać się tu bardzo pomocne. Na stronie https://cuk.pl/ubezpieczenia/rolnicze/uprawy znajdziesz niezbędne informacje, jak wybrać i kupić odpowiednią polisę.
Do kiedy wykupić ubezpieczenie upraw?
Uprawy ubezpiecza się w dwóch turach – w sezonie wiosennym i na jesień. Zakres ochrony może różnić się w zależności od terminu. Przykładowo jesienią przydatne będzie ubezpieczenie od ujemnych skutków przezimowania, a wiosną od suszy. W przypadku rolników pobierających dopłaty bezpośrednie, aby obowiązek ustawowy został spełniony, nie jest obojętny okres, kiedy ubezpieczenie upraw będzie obejmowało wymagane 50% powierzchni pól. Kluczowy termin to 1 lipca roku następującego po roku, kiedy otrzymano dotacje.
